Đất Bình Định có nhiều tháp, cụm tháp Chàm nằm rải rác ở 8 địa điểm thuộc các huyện phía Nam tỉnh, tháp Đôi (hay tháp Hưng Thạnh) là một trong số đó, tọa lạc tại làng Hưng Thạnh xưa, bây giờ thuộc phường Đống Đa, cách trung tâm thành phố chừng 3 km về phía Tây Bắc.
Tháp Đôi có niên đại từ thế kỷ XI đến thế kỷ XIII, có cấu trúc khá độc đáo, đặc biệt là kỹ thuật mài dũa, lắp ghép các tảng đá chồng khít lên nhau rất vững chắc. Quanh tường phía ngoài, các góc và trên nóc tháp có nhiều bức phù điêu chạm khắc các hình tượng thần, chim, thú thần theo tín ngưỡng của người Chăm rất sinh động. Tháp Đôi một lớn một nhỏ đứng gần kề nhau như cặp vợ chồng quấn quít. Tháp đã bị chiến tranh và thời gian tàn phá khá nặng nề, được sự giúp đỡ của các chuyên gia Ba Lan và các chuyên gia khảo cổ trong nước, tháp Đôi đã được khôi phục lại dáng vẻ ban đầu.
Tháp Đôi di sản của Bình Đình - Nguồn: Sưu tầm
Xem thêm: Các khách sạn tại Bình Định
Tháp Đôi được coi là một trong những tháp đẹp nhất của nghệ thuật kiến trúc Chămpa - một công trình kiến trúc độc đáo gồm 2 tháp: Tháp chính cao 20m và tháp phụ cao 18m. Cả hai ngôi tháp đều không phải là tháp vuông nhiều tầng theo truyền thống của tháp Chămpa cổ mà được tạo thành gồm 2 phần chính: Khối thân vuông và phần đỉnh tháp mặt cong, các góc tháp hiện lên những tượng chim thần Garuda, hai tay đưa cao như đang nâng đỡ mái tháp bề thế.
Đế của Tháp Đôi - Nguồn: Sưu tâm
Vòm trên của cửa tháp cao vút như những mũi lao sắc nhọn, đứng trong lòng tháp nhìn lên dường như thấy được cả một “lỗ đen của vũ trụ” bao la. Những chi tiết điêu khắc được thực hiện cực kỳ tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao. Kiến trúc này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của nghệ thuật Ấn Độ giáo. Đây cũng là tháp được xây dựng không nằm trên khu vực đồi núi như thường thấy mà được bao bọc xung quanh bởi khu dân cư đông đúc.
Mái của tháp đôi - Nguồn: Sưu tầm
Biểu tượng Linga-Yuni trong Tháp Đôi
Xem thêm: Các khách sạn giá rẻ tại Bình Định
Do chịu ảnh hưởng của nghệ thuật của kiến trúc Khmer, bộ diềm mái của tháp Đôi được làm bằng đá và được trang trí bằng hình các con khỉ đang múa, hình các con vật tạp chủng mình sư tử đầu voi (gajasimha). Bốn góc của bộ diềm mái là hình bốn chim thần điểu bằng đá. Tháp Đôi Quy Nhơn không chỉ là nơi để các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa Đông Nam Á, văn hóa Chăm tiếp tục công việc mà còn là một điểm tham quan du lịch hấp dẫn ở Bình Định.
Lễ hội ở Tháp Đôi - Nguồn: Sưu tầm